Bà bầu bị mất ngủ là hiện tượng khá phổ biến, hầu như phụ nữ mang thai nào cũng bị. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thay đổi hóc môn trong thai kỳ hoặc do bị thiếu hụt dưỡng chất. Một số biện pháp điều trị tại nhà có thể giúp khắc phục tình trạng này một cách an toàn.
Nguyên nhân gây mất ngủ khi mang thai
Chứng mất ngủ ảnh hưởng đến hầu hết phụ nữ trong thai kỳ. Điều này có thể bắt nguồn từ một trong những nguyên nhân sau:
Sự gia tăng nồng độ hóc môn progesterone khiến cho bà bầu trở nên nhạy cảm, tính tình thay đổi, dễ nổi nóng với những vấn đề nhỏ nhặt. Điều này khiến bà bầu hay bị mất ngủ, khó đi vào giấc ngủ.
Những người phụ nữ khi mang thai thường có tâm trạng chung là lo lắng về sự phát triển của thai nhi cũng như mang trong mình những băn khoan về việc chăm sóc con sau này.
Bên cạnh đó những căng thẳng trong công việc và mối quan hệ xã hội cũng ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ của bà bầu.
Trong thai kỳ, người phụ nữ phải đối mặt với nhiều vấn đề về đường tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản, ợ chua, ợ nóng, khó tiêu. Nguyên nhân là do tử cung ngày càng giãn nở chèn ép vào dạ dày khiến cho hoạt động tiêu hóa trở nên kém hiệu quả.
Bên cạnh đó, việc ăn uống tẩm bổ quả nhiều cũng gây quá tải cho hệ tiêu hóa và khiến bụng luôn trong trạng thái ậm ạch, khó chịu. Tất cả những vấn đề trên đều tạo điều kiện thuận lợn để chứng mất ngủ phát triển trong thai kỳ.
Lượng ure tăng cao trong thai kỳ cùng với áp lực chèn ép từ tử cung lên bàng quang có thể làm cho bà bầu thường xuyên mót tiểu. Tình trạng này diễn ra vào ban đêm tất yếu sẽ khiến cho bà bầu thường xuyên phải thức giấc giữa đêm để đi ngủ.
Hiện tượng ốm nghén xuất hiện ở một số phụ nữ mang thai khiến chị em buồn nôn, nôn ói nhiều. Từ đó dẫn đến mệt mỏi, khó ngủ về đêm.
Sự thay đổi của hóc môn trong giai đoạn đầu của thai kỳ có thể làm các cơ ở đường thở thư giãn. Hậu quả là nhịp thở trở nên chậm hơn, việc hít thở bình thường đôi khi trở nên khó khăn đối với bà bầu.
Càng về những tháng cuối của thai kỳ, thai nhi càng phát triển to hơn xâm lấn vào cơ hoành khiến tình trạng khó thở càng trở nên tồi tệ. Hiện tượng này diễn ra ngay cả vào ban đêm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giấc ngủ.
Khi em bé trong bụng lớn dần, bà bầu sẽ khó tránh khỏi cảm giác khó chịu, không thoải mái khi ngủ ở bất cứ tư thế nào, đặc biệt là khi nằm ngửa. Mất ngủ là hậu quả tất yếu.
Để dạ con luôn được nhận đầy đủ máu thì tim phải làm việc với công suất mạnh hơn bình thường. Điều này khiến cho bà bầu có cảm giác tim đập nhanh, bồn chồn, khó ngủ vào ban đêm.
Hiện tượng chuột rút có thể xuất hiện đột ngột vào ban đêm quấy phá giấc ngủ của bà bầu. Tình trạng này có khuynh hướng ngày càng trầm trọng trong những thái cuối của thai kỳ dẫn đến mất ngủ, ngủ không yên giấc.
Đau lưng cũng khiến cho bà bầu bị mất ngủ. Đây là triệu chứng phổ biến trong thai kỳ do cột sống lưng phải chịu áp lực lớn khi cân nặng của người mẹ tăng.
Ăn uống không đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là vitamin B, sắt, axit folic cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh mất ngủ ở bà bầu.
Triệu chứng mất ngủ ở bà bầu
Hiện tượng mất ngủ ở phụ nữ mang thai thường có những dấu hiệu sau:
Hoàn toàn không ngủ được hoặc chỉ ngủ được vài tiếng
Khó đi vào giấc ngủ
Hay thức giấc giữa đêm
Ngủ chập chờn không yên giấc
Khó ngủ trở lại
Bà bầu bị mất ngủ phải làm sao?
Việc dùng thuốc trị mất ngủ cho bà bầu là phương án sau cùng được lựa chọn vì thuốc tân dược có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho em bé trong bụng. Để đảm bảo an toàn, phụ nữ mang thai được khuyên nên thử nghiệm các biện pháp khắc phục tự nhiên trước khi nghĩ đến việc dùng thuốc.
1. Cách khắc phục tại nhà an toàn khi bà bầu bị mất ngủ
– Xây dựng thói quen ngủ tốt
Một số thói quen có thể giúp bà bầu dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn. Chị em nên cố gắng tuân thủ để có một giấc ngủ ngon và chất lượng.
Đảm bảo chỉ ngủ trên chiếc giường quen thuộc của bản thân. Tránh thay đổi không gian phòng ngủ.
Đi ngủ và thức dậy vào một giờ cố định trong ngày. Dần dần não bộ sẽ tạo được thói quen sinh lý tốt nhắc nhở chị em đi ngủ đúng giờ.
Tắt đèn khi đi ngủ và giữ cho không gian trong phòng ngủ luôn mát mẻ, thoải mái
Ngưng sử dụng các thiết bị như tivi, điện thoại, máy tính ở trên giường.
Thử thay đổi tư thế ngủ và lựa chọn cho mình một tư thế thoải mái nhất
Sử dụng gối cao đầu hơn một chút khi nằm ngủ để tránh hiện tượng ợ nóng, trào ngược dạ dày – những triệu chứng thường gặp trong thai kỳ khiến bà bầu bị mất ngủ.
Hãy đi ra khỏi giường và làm một việc gì đó nếu không thể ngủ được sau khi lên giường 15 – 30 phút.
Tránh uống cà phê, nước chè hoặc các chất kích thích vào buổi tối. Nếu có thể hãy ngưng sử dụng các thức uống này trong thời gian mang thai vì chúng không chỉ gây mất ngủ mà còn không tốt cho em bé trong bụng.
– Cải thiện chất lượng giấc ngủ cho bà bầu bằng một chế độ ăn uống hợp lý
Hạn chế uống nhiều nước trước khi đi ngủ để tránh phải thức giấc đi tiểu nhiều vào ban đêm.
Tắm với nước ấm kết hợp với mát xa cũng là cách đơn giản để giải tỏa căng thẳng và giúp bà bầu dễ ngủ, ngủ ngon và sâu giấc hơn.
Thực phẩm giàu sắt: Các loại hạt, lòng đỏ trứng, ngũ cốc, cải bó xôi, lựu, thịt đỏ, đậu phụ, hạt bí ngô, cà chua, củ cải đường…
Thực phẩm chứa nhiều axit folic: Rau lá xanh, đậu bắp, trái cây họ cam/quýt, bơ, đậu bắp, súp lơ xanh…
Nhóm thức ăn giàu vitamin B: Dâu, nấm, súp lơ, hải sản, trái cây có múi, bánh mì nguyên hạt, thịt, cá, các sản phẩm từ sữa.
Ăn uống cũng là một trong những liệu pháp chữa mất ngủ tự nhiên, an toàn cho phụ nữ mang thai. Nghiên cứu cho thấy thiếu sắt, vitamin B và axit folic có thể gây rối loạn giấc ngủ. Vì vậy, bà bầu bị mất ngủ có thể yêu cầu bác sĩ kiểm tra xem có bị thiếu hụt những dưỡng chất này hay không để có kế hoạch dùng thuốc bổ thích hợp. Ngoài ra, bà bầu có thể bổ sung các chất trên thông qua con đường ăn uống.
– Áp dụng kỹ thuật thư giãn
Ngoài ra, bà bầu bị mất ngủ cũng được khuyên nên ăn chuối, kiwi, anh đào và các loại cá béo. Chúng giúp chống oxy hóa, bảo vệ tế bào thần kinh và có khả năng kích thích sản xuất serotonin – một chất có thể giúp tăng cường giấc ngủ cho mọi đối tượng, bao gồm cả phụ nữ mang thai.
Các bài tập thư giãn, chẳng hạn như thiền có thể giúp xoa dịu trạng thái căng thẳng ở thần kinh, mang đến cho bà bầu một giấc ngủ ngon hơn.
Theo kết quả của một cuộc nghiên cứu được đăng trên tạp chí Sản khoa của Mỹ vào năm 2015 cho thấy thiền có thể giúp hỗ trợ điều trị bệnh mất ngủ ở phụ nữ mang thai. Việc tập luyện yoga cũng có thể mang đến những lợi ích tương tự.
– Ngâm chân với nước gừng chữa mất ngủ cho bà bầu:
Bà bầu bị mất ngủ có thể đăng ký tham dự một khóa học thiền và yoga dành riêng cho phụ nữ mang thai. Sau khi đã thực hành thuần thục thì có thể tự mình tập luyện tại nhà.
Mỗi tối trước khi đi ngủ, bà bầu nên ngâm chân vào nước gừng ấm có pha một chút muối khoảng 15 phút. Việc làm đơn giản này có tác dụng kích thích huyệt đạo, tăng cường lưu thông máu lên não, cải thiện khả năng trao đổi chất và giúp đầu óc được thư giãn.
Kiên trì ngâm chân mỗi ngày 1 lần vào buổi tối trước khi đi ngủ không chỉ giúp bà bầu ngủ ngon hơn mà còn giúp cải thiện sức khỏe một cách toàn diện.
– Tập thể dục:
Giải phóng endorphin trong não bộ giúp thần kinh được thư giãn
Làm tăng năng lượng hoạt động vào ban ngày và ngủ ngon hơn vào ban đêm
Tránh sự gia tăng cân nặng quá mức, giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường trong thai kỳ
Giảm đau lưng
Nâng cao sức khỏe tim mạch
Việc tăng cân trong thai kỳ có thể khiến bà bầu gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động thể chất hàng ngày. Tuy nhiên hãy duy trì thói quen tập thể dục vì nó mang lại rất nhiều lợi ích cho phụ nữ mang thai như:
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích như vậy song bà bầu cũng không nên tập luyện quá sức. Mỗi ngày chỉ nên tập thể dục khoảng 30 phút với các động tác nhẹ nhàng. Thời điểm tập luyện nên cách giờ đi ngủ ít nhất 4 – 6 tiếng. Tránh tập thể dục trước khi đi ngủ sẽ khiến thần kinh bị hưng phấn sẽ làm tình trạng mất ngủ thêm trầm trọng hơn.
2. Dùng thuốc chữa mất ngủ cho bà bầu
Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, bà bầu nên đi khám bác sĩ để được kê đơn thuốc điều trị. Một số loại thuốc chữa mất ngủ được cho là an toàn khi dùng cho phụ nữ mang thai. Chúng bao gồm:
Tuy nhiên, bà bầu tuyệt đối không được tùy tiện sử dụng bất kì loại thuốc hay thực phẩm chức năng hỗ trợ giấc ngủ nào trong thai kỳ, trừ khi được bác sĩ kê toa.
Đôi khi, bác sĩ có thể chỉ định thêm thuốc bổ sung magie nhằm chống lại hiện tượng táo bón và chuột rút trong thai kỳ. Việc uống loại thuốc này trước khi đi ngủ cũng giúp làm thư giãn cơ bắp, tạo điều kiện cho bà bầu có giấc ngủ ngon hơn.
Như vậy có nhiều nguyên nhân khiến cho bà bầu bị mất ngủ. Hiện tượng này có thể được khắc phục bằng thuốc hay các phương pháp tự nhiên theo kinh nghiệm dân gian. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, chị em nên đi khám và làm theo hướng dẫn của bác sĩ.