Phần 1: Kiến thức mang thai 3 tháng đầu mẹ bầu cần biết
1.1 Những mốc quan trọng cần siêu âm khi mang thai 3 tháng đầu
6 tuần: Hoạt động tim thai thấy được qua siêu âm ở tuần thứ 6 thai kỳ. Hãy đến gặp bác sĩ và siêu âm để xác nhận thai kì của bạn đang phát triển hoàn toàn bình thường.
1.2 Đối phó với những cơn nghén
Không nên bỏ bữa và chia nhỏ bữa ăn chính là cách hay để chống lại những cơn nghén trong 3 tháng đầu mang thai. Ăn uống thường xuyên để giữ ổn định lượng đường trong máu, tránh nghén.
Tránh những đồ ăn quá béo vì chất béo làm cơ thể mất nhiều thời gian để tiêu hóa, thức ăn ở lâu trong dạ dày và làm gia tăng cơn buồn nôn.
1.3 Tình trạng mất ngủ trong 3 tháng đầu mang thai
Một trong những nguyên nhân khiến bạn mất ngủ khi mang thai 3 tháng đầu là do thường xuyên buồn tiểu vào ban đêm. Lý do là lúc này tử cung vẫn còn nhỏ, chưa bị đẩy lên khỏi khung xương chậu nên nó gây sức ép tới bàng quang khiến bạn thường xuyên mót tiểu.
Hãy yên tâm vì tình trạng này sẽ được giải quyết khi bạn bước vào tam cá nguyệt thứ hai vì lúc này tử cung đã phát triển và bật ra khỏi khung xương chậu.
Lý do thứ hai khiến bạn mất ngủ là do sự thay đổi của hormone progesterone khiến bạn cực kỳ mệt mỏi. Một khi quá mệt mỏi, bạn sẽ trằn trọc và gây mất ngủ. Để tránh mất ngủ, bạn nên duy trì một số thói quen tốt như: không dùng đồ uống có caffein, tránh uống rượu và hút thuốc lá, nên đi ngủ và thức dậy cùng một thời điểm mỗi ngày và tập thể dục nhẹ nhàng.
Phần 2: Mang thai 3 tháng đầu – Những điều nên làm và không nên làm
2.1 Những điều cần làm khi mang thai 3 tháng đầu
Bổ sung axit folic: Đây là việc làm cực kì quan trọng khi mang thai 3 tháng đầu. Vì nhu cầu về axit folic của bà bầu trong giai đoạn này là 400mcg axit folic mỗi ngày. Vì vậy hãy đảm bảo mình đáp ứng đủ axit folic cho nhu cầu của cơ thể và sự phát triển của thai nhi.
Nếu muốn, bạn có thể bắt đầu viết nhật kí cho bé yêu ngay từ bây giờ.
2.2 Những hoạt động nên làm khi mang thai 3 tháng đầu để mẹ và thai nhi cùng khỏe
Hãy đi bộ nhẹ nhàng vì những chuyển động nhịp nhàng khi mẹ đi bộ sẽ khiến thai nhi có cảm giác thích thú và thoải mái hơn.
Tập yoga: Tập yoga sẽ giúp cơ thể mẹ bầu dồi dào khí oxy, làm dịu hệ thần kinh, đồng thời cũng giúp tăng cường oxy cho bào thai.
Trứng và rau cải bó xôi là 2 thực phẩm được khuyên nên ăn nhiều trong 3 tháng đầu mang thai vì nó có chứa nhiều choline – chất quan trọng hình thành các dây thần kinh ghi nhớ và học tập ở bào thai. Ngoài ra nó còn có olate, vitamin A và C, cũng như canxi, sắt, magiê, kali và vitamin B6.
Nghỉ ngơi: Khi mang thai 3 tháng đầu, cơ thể bạn sẽ rất mệt mỏi vì phải “vận hành” hết công suốt để hỗ trợ cho thai nhi. Vì vậy những giấc ngủ ngắn và tranh thủ thời gian nghỉ ngơi là điều bạn nên làm trong thời gian này. Nó giúp bạn tăng cường năng lượng để cho bé có một khởi đầu tốt đẹp.
3 tháng đầu có thể coi là thời gian nguy hiểm nhất với thai kỳ. Lúc này em bé chưa hoàn toàn làm tổ chắc chắn, cơ thể mẹ cũng chưa thích nghi với việc có mặt của bé. Chính vì vậy mẹ cần đặc biệt chú ý đến những triệu chứng dù nhỏ nhất của cơ thể.
3.1 Chảy máu âm đạo khi mang thai
Cảnh báo nguy cơ: Thai ngoài tử cung, sảy thai
Trong thời kỳ đầu mang thai, nếu thấy thấy âm đạo bài tiết ra một lượng máu nhỏ, bạn nên nhanh chóng đi siêu âm tại cơ sở y tế để kiểm tra xem thai có nằm ngoài tử cung hay không. Với những phụ nữ có tiền sử viêm ống dẫn trứng, khả năng chửa ngoài tử cung có xác suất cao hơn nếu có hiện tượng chảy máu âm đạo.
Bên cạnh đó, chảy máu âm đạo cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sảy thai. Trong trường hợp này, bạn cần uống thuốc giữ thai theo chỉ định của bác sĩ và nằm nghỉ ngơi trên giường. Chỉ cần máu ngừng chảy ở âm đạo thì đó là tín hiệu tốt.
Chảy máu âm đạo luôn là triệu chứng nguy hiểm trong thai kỳ. Vì vậy khi phát hiện bị chảy máu âm đạo, mẹ bầu cần đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
3.2 Hoa mắt, chóng mặt
Cảnh báo nguy cơ: Huyết áp thấp thai kỳ
Hoa mắt chóng mặt là dấu hiệu thường gặp trong 3 tháng đầu mang thai do chứng ốm nghén nhưng nó cũng có thể là triệu chứng của bệnh huyết áp thấp thai kỳ. Trong trường hợp bạn thường xuyên bị chóng mặt, đứng lên ngồi xuống không yên và luôn trong trạng thái mệt mỏi, đó là dấu hiệu cần cẩn trọng.
Hãy đến thăm khám bác sĩ nếu hiện tượng này xảy ra thường xuyên.
3.3 Đau bụng, chuột rút khi mang thai 3 tháng đầu
Cảnh báo nguy cơ: Sảy thai, thai ngoài tử cung
Có thể nói, đau bụng âm ỉ trong một vài thời điểm là hiện tượng bình thường khi mang thai. Nhưng nếu bụng đau đột ngột và co cứng thì bạn cần hết sức cẩn thận. Trong giai đoạn đầu của thai kỳ, đau bụng dữ dội đi kèm với chảy máu âm đạo là triệu chứng cảnh báo nguy cơ sảy thai và chửa ngoài tử cung.
Nếu mang thai ngoài tử cung, người mẹ sẽ có cảm giác bụng đau như xé. Nếu có nguy cơ sảy thai, người mẹ có cảm giác “hụt” ở bụng tương đối rõ ràng mà không thấy bụng đau nhiều. Gặp các triệu chứng trên, mẹ bầu nên lập tức đến bệnh viện để bác sĩ có phương pháp điều trị kịp thời.
3.4 Tăng cân quá nhanh
Cảnh báo nguy cơ: Tiền sản giật
Theo các chuyên gia khoa sản, chị em bầu nên tăng cân chậm và ổn định. Nếu tăng cân quá nhanh có thể là dấu hiệu của bệnh tiền sản giật. Mẹ cần đặc biệt chú ý.
3.5 Đau buốt khi đi tiểu
Cảnh báo nguy cơ: Viêm bàng quang, nhiễm trùng đường tiểu
Khi đi tiểu bị đau buốt quá hoặc đi tiểu kèm theo máu có thể là dấu hiệu của bệnh viêm bàng quang hoặc nhiễm trùng đường tiểu. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ trở lên nghiêm trọng và gây sinh non.
Nếu đó là bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu, bạn nên gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời để tránh rủi ro cho thai kỳ. Mẹ bầu cũng nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ để hạn chế nguy cơ bị đau buốt khi đi tiểu.
3.6 Đau đầu dữ dội
Cảnh báo nguy cơ: Tiền sản giật
Nếu bạn thấy đầu mình đau nhẹ trong những tháng đầu mang bầu, hoặc oặc bạn vẫn có những cơn đau nửa đầu thì hiện tượng này không có gì đáng lo. Bàn chân và mắt cá chân mẹ bầu bị sưng vì phù nề, giữ nước cũng vẫn là chuyện bình thường.
Tuy nhiên, nếu bạn đột nhiên đau đầu triền miên, ăn không ngon, ngủ không yên. Đồng thời bàn tay, mặt của bạn cũng sưng húp lên thì có thể bạn mang dấu hiệu của chứng tiền sản giật (hiện tượng xảy ra khi mang thai do huyết áp quá cao).
Bạn nên yêu cầu bác sĩ thăm khám cẩn thận, đặc biệt khi bạn nhận thấy có dấu hiệu tầm nhìn của bạn đột nhiên trở nên mờ, thị lực bị giảm đi kèm.
3.7 Buồn nôn, nôn ói quá nhiều
Cảnh báo nguy cơ: Thiếu chất
Đó là dấu hiệu bình thường nếu bạn cảm thấy buồn nôn hoặc nôn ói một chút trong 3 tháng đầu thai kỳ. Tuy nhiên, nó sẽ trở nên nguy hiểm nếu bạn bị nôn ói quá nhiều. Theo các chuyên gia, buồn nôn và nôn ói quá nhiều có thể khiến mẹ bầu giảm cân nhanh chóng, chóng mặt, mất nước và mất cân bằng các chất điện giải trong cơ thể.
Khi bị nôn ói quá nhiều, mẹ bầu nên nhập viện để điều trị tình trạng mất nước và kiểm soát các cơn buồn nôn. Tuy nhiên, chị em cần biết rằng, buồn nôn và nôn ói là dấu hiệu phổ biến 3 tháng đầu mang thai. Thông trường, triệu chứng này sẽ biến mất vào quý thứ 2. Và hầu như các mẹ bầu đã bị ốm nghén vẫn có thai kỳ phát triển bình thường.
3.8 Không cảm thấy dấu hiệu mang thai
Cảnh báo nguy cơ: Thai nhi chết lưu
Trường hợp này có thể xảy ra với chị em lần đầu mang thai vì chưa có kinh nghiệm, tuy nhiên để được an tâm, bạn nên đến khám bác sĩ để nắm bắt rõ tình hình sức khỏe của mình vì đây cũng có thể là dấu hiệu thai chất lưu. Khám thai sẽ giúp bạn giảm bớt lo lắng trong thai kỳ.
Cảnh báo nguy cơ: Nhiễm trùng vùng kín
Tiết dịch âm đạo nhiều hơn bình thường là triệu chứng phổ biến khi mang thai. Tuy nhiên khi thấy vùng kín ra quá nhiều dịch, có mùi hôi kèm ngứa ngáy thì có thể bạn đã bị nhiễm trùng vùng kín hoặc mắc bệnh qua đường tình dục. Căn bệnh này rất nguy hiểm trong thai kỳ và gây hại trực tiếp đến thai nhi.
3.10 Sốt cao khi mang thai
Cảnh báo nguy cơ: Bệnh nhiễm trùng
Sốt cao hơn 38 độ C là dấu hiệu nghiêm trọng khi mang bầu. Đây có thể là dấu hiệu của bệnh nhiễm trùng – ảnh hưởng xấu đến em bé.
Sốt trong thời gian mang thai đi kèm triệu chứng phát ban, đau khớp có thể là dấu hiệu của bệnh nhiễm trùng cytomegalovirus, toxoplasma hoặc parvovirus. Những vi khuẩn này có thể gây bệnh điếc bẩm sinh vô cùng nguy hiểm.
Khi thấy sốt cao bạn cần nhập viện hoặc gọi điện cho bác sĩ để được khám bệnh kịp thời. Hãy nói với bác sĩ tất cả những triệu chứng bạn đang gặp phải như cúm, phát ban, đau khớp,…để bác sĩ dễ dàng kết luận bệnh.
Phần 4: Mang thai 3 tháng đầu, làm gì để tránh rủi ro?
4.1 3 tháng đầu chính là thời điểm quan trọng nhất của quá trình mang thai
Phụ nữ mới mang thai nên chú ý tới tư thế ngồi, không nên ngồi xổm và không nên cúi lưng khi ngồi. Đối với phụ nữ mang thai, 3 tháng đầu được coi là giai đoạn quan trọng nhất vì đây là lúc thai nhi hình thành và phát triển những bộ phận cần thiết của cơ thể. Vì vậy, trong thời gian này, chế độ ăn uống, lối sống, sinh hoạt của mẹ bầu có thể ảnh hưởng rất lớn đến thai nhi.
4.2 12 điều cần ghi nhớ để tránh gặp phải rủi ro không mong muốn trong 3 tháng đầu thai kỳ
1. Phụ nữ mang thai không nên tiếp xúc với bức xạ nhiệt và các chất độc hại.
2. Mẹ mới mang bầu không nên nhảy, xoay người quá mạnh hoặc tập luyện thể thao quá sức với những môn nguy hiểm.
3. Mẹ bầu không nên leo trèo cao hoặc nâng tạ nặng.
4. Phụ nữ mới mang thai nên chú ý tới tư thế ngồi, không nên ngồi xổm và không nên cúi lưng khi ngồi.
5. Khi leo cầu thang, mẹ nên bám vào thành vịn để duy trì sự cân bằng. Mẹ mới mang bầu cũng được khuyên không nên leo cầu thang quá nhiều.
6. Mẹ bầu cũng không nên đứng làm việc quá nhiều. Nếu công việc yêu cầu phải đứng, hãy tranh thủ đi lại và dành thời gian nghỉ ngơi 30 phút/lần. Việc đứng quá nhiều sẽ khiến mẹ bầu mệt mỏi.
7. Chị em cũng nên hạn chế sử dụng nước lạnh để tắm, gội đầu và cũng không nên sử dụng nước quá nóng vì việc tăng nhiệt độ đột ngột trong cơ thể có thể khiến thai nhi bị dị tật.
8. Mẹ bầu cần chú ý không nên tập chung ở chỗ đông người đặc biệt nơi công cộng khi đang có dịch bệnh bởi có thể dễ dàng lây bệnh do sức đề khàng trong thai kỳ yếu.
9. Chị em cũng cần chú ý đến những thay đổi trong cơ thể đặc biệt là nhịp tim thai nhi. Nếu nhận thấy triệu chứng khó thở cần báo ngay cho bác sĩ.
10. Bất cứ lúc nào trong thai kỳ, đặc biệt trong ba tháng đầu mà nhận thấy triệu chứng ra máu âm đạo, đau bụng… cần nghỉ ngơi và đi khám bác sĩ ngay.
11. Phụ nữ mang thai bị thiếu máu, mang bầu đa thai, có tiền sử sảy thai, bị cao huyết áp… nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi và thăm khám bác sĩ theo đúng lịch định kỳ. Những mẹ bầu này cũng nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa về tình trạng bệnh của mình để được theo dõi chặt chẽ.
12. Mẹ mới mang thai cũng nên giảm thời gian làm việc, tránh căng thẳng và dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, đặc biệt với mẹ ốm nghén. Trong quá trình làm việc cần tránh ngồi xổm, đi lại quá nhiều và làm việc khuya,…